گفتگو با امیر خراسانی:
رسالت نقد ایجابی بودن نیست. اساسا رسالت نقد بحرانی کردن امر بدیهی است. باید امری را که بدیهی پنداشته میشود بحرانی و مسالهدار کند. رسالت نقد مسالهدار کردن بداهتهای روز است. ما فکر میکنیم بازار آزاد و این مدل حکمرانی یا رفتارهای فرهنگی ما بدیهی است. نقادی به این معناست که نشان بدهد اینها بدیهی نیست و اتفاقا میتواند بحرانی باشد.
کد خبر: ۳۹۵۲۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۵
رتوریک تمدنسازی اسلامی:
واژه تمدن نوین اسلامی درحالی بهنحو ملالآوری بازتولید و تکرار میشود که دو بال حوزه و دانشگاه در سادهترین حوزههای علمی در حوزه علوم انسانی و اسلامی عقبافتادگیهایی دارند که بهراحتی قابلشناسایی است. حال اینکه با نگاهی به تاریخ شکلگیری تمدن غرب متوجه میشویم این نهاد دانشگاه بود که توانست با حل کردن مسائل حکمرانی در چند مرحله بهطور دقیق و روشمند، به تحقق تمدن غرب کمک کند.هدف نگارنده این متن عبور از بحث تمدنسازی نیست و مساله صرفا توجه به اهمیت مساله دولتسازی است. اگر همین ظرفیتی که پای ادبیات تمدنسازی خرج شده، صرف کلان ایده دولتسازی شود، قطعا مسیر مراحل پنجگانه مورد نظر رهبر انقلاب هموارتر میشود. از این رهگذر مسیر تحقق تمدن اسلامی نیز عینیتر و شفافتر میشود. اما در دوره فعلی توجه بیش از اندازه به بحث تمدنسازی فهم ما را از معاصرت خود اندک میکند و با توجه به تحولات عجیب و بسیار پرسرعت جهان، بیش از آنکه ما را بهسمت تمدن حرکت دهد، دورتر خواهد کرد.
کد خبر: ۳۹۵۲۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۸
لایه های ناپیدای جنگ سرد در ایران و ۱۴ کشور دیگر:
کتاب «برنامه فرانکلین در ایران» که چندماه قبل از نشر شیرازه توسط مهدی گنجوی به چاپ رسید، حاصل بحث تازه درباره جنگ سرد در بازه زمانی سالهای ۱۳۳۲ تا ۱۳۵۶ بود.وقتی کلمهای یا مفهومی مثل امپراتوری را استفاده میکنید به مجموعه تاثیر و تاثرها، فشارها، برنامه ریزیها و... اشاره میشود که ناقض فرض اولیه دولت- ملت بهعنوان واحدهای خودمختار و مستقل است. درواقع میگوید در دنیا یکسری دولت- ملت وجود دارد که خودمختار نیستند، چون تحتتاثیر متروپلها یا مراکز امپراتوریایی یا منطق امپراتوریایی و... قرار دارند. این با فرض اولیه در تعریف دولت- ملت در تقابل است، بنابراین مفهوم امپراتوری چیزهایی شبیه امپراتوری است. کتاب شرح میدهد که چه کار کردند و در کدام کشورها این برنامه اجرا شد؛ ایران، الجزایر، عراق و ۱۲ کشور را نام میبرد که در آنها برنامه فرانکلین اجرا شد که موفقترینشان ایران بود.
کد خبر: ۳۹۵۲۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۰۶
پیامدهای سیاست زدگی در ایران:
طرح دوگانه بین زیستن یا ایدئولوژیک اندیشیدن نوعی برساخت سیاسی است که در پس جنگ سرد شکل گرفته بوده و به گفته فوکویاما یکی از ابزارهای پیروزی لیبرالیسم تغییر امیال جوامع غیرلیبرال با طرحهایی بین دوگانه اینچنینی است. هنگامی که کلیپ معروف صادق بوقی منتشر شد، یکی از مباحث پرتکرار تاکید بر اصالت زندگی روزمره بر سیاست یا ایدئولوژی را در بر میگرفت.موضوعی که می توان از آن بنوعی تعبیر به سیاست زدگی و سیاست گریزی در جامعه ایدئولوژیک تعبیر کرد. اگر جناب صادق بوقی در آینده متوجه نباشد او هم مثل بسیاری از افراد که شعار شادی و زیستن دادند و بعد از مدتی فقط شاد زیستن را مصادف با نوعی زیستن تعریف کردند، تقلیل پیدا میکند. اما مشکل نگارنده متن با فردی مثل صادق بوقی نیست، بلکه با برساختهایی است که قصد دارند او را نماینده زیستن معرفی کنند.
کد خبر: ۳۹۵۲۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۲
گفتگو با حبیب رحیمپور و مصطفی زالی در خصوص امکان «دانشگاه ملی»:
بررسی تاریخی نهاد دانشگاه در ایران نشان دهنده طی روند غیر ارگانیک و زایش دفعی بوده است. نهادهای متشابه در قبل و ادوار تاریخی ، ماموریت محوری برای تولید علم نداشته، بلکه علم بعنوان کارکرد جانبی این نهادها بود. بعد از ورود دانشگاه در معنای جدید به ایران، متاسفانه به دلایلی چند شاهد هستیم که این نهاد نتوانست استقلال عمل خود را در برابر نهاد سیاست حفظ کند. گروهی از منتقدین این عدم استقلال را در قبل از انقلاب در حوزه توسعه نظام بروکراتیک و نیازمندی ان به استفاده از کارشناسان صاحب مدرک و در بعد از انقلاب، همگرایی پائین این نهاد با جریان سیاسی و ایدئولوژیک حاکم بر کشور ، جستجو می کنند. نکته جالب توجه اینجاست که در دنیای حاضر، بدلیل جایگاه خاص علم در توسعه اقتصادی و فناوری پایه کشور، ضرورت حاکمیت نوعی انضباط علمی در دانشگاه ها کاملا احساس می شود. بر این قاعده، نیازمندی به واگشت دانشگاه ها به کارکرد اصلی خود یعنی بهانه ای جهت تفکر و زمینه ای برای تخصص ، تبدیل به یک الزام شده است. در همین راستا باید اضافه نمود که جریانات دانشجویی نیز باید پذیرای نوعی انضباط کارکردی شده و حداکثر، دارای مطالبات عدالت طلبانه باشند(در مقابل مداخلات سیاسی). نهاد دانشگاه باید دارای نوعی استقلال رای شده و از هدایت های بیرونی باید بشدت پرهیز شود.
کد خبر: ۳۹۵۲۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۵
نسبت سیاست و جامعه از نگاه علیرضا بلیغ و محمد باقری:
سیاست ورزی را می توان یکی از اصول پایه ای ارتقاع اجتماعی محسوب کرد به شرطی که این حوزه آلوده به سیاست بازی و سیاسی کاری نشود. آلودگی حوزه سیاست به انواع انحرافات ، مسلما باعث سیاست زدایی و سیاست گریزی شده که بنوعی خودش سیاست ورزی جدید است . سوال اینجاست که آیا این برداشت که جامعه ما در وضعیت سیاستزدایی قرار دارد، برداشتی درست است و آیا میتوان درباره فرمی جدید از سیاست در ایران بحث کرد؟ سال گذشته که اعتراضات در جریان بود، قصد داشتیم بهصورت بنیادی به این مساله بپردازیم که جامعه با چه بحرانهایی مواجه است که شکلی از اعتراض را در ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱نشان میدهد. مجموعهای از گفتوگو را شکل داده و وقتی که آنها را کنار هم قرار دادیم، به این نتیجه رسیدیم ظاهرا هم جامعه ما و هم دولتها یکی پس از دیگری در فهم وضعیتی که دچارش هستند، مشکل دارند. شرایطی که می تواند به تئوری سیاست زدگی، سیاست گریزی و سیاست زدایی شدگی جامعه ایرانی ، قوت بخشد.
کد خبر: ۳۹۵۲۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۱
حامد قدیری، عضو هیاتعلمی دانشگاه ادیان و مذاهب:
زندگی چیست و چگونه باید درباره آن تامل شود؟ این دو پرسش ظاهرا سرآمد پرسشهایی است که حالا به صورت جدی در صحنه اجتماعی خود را نمایان کرده است. دیگر نمیتوان به سادگی از این پرسشها عبور کرد، چراکه پرسشهای فعلی دورنمایه سیاسی و اجتماعی دارند، هرچند که علیالظاهر خیلی به آنها توجه نشود.
کد خبر: ۳۹۵۲۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۲۳
مهاجران ایرانی ، توده های پراکنده یا جوامع دور از وطن:
در نظم جدید جهانی که مهاجرت نوعی سبک زندگی است و در جهانسازیای که در قرن اخیر توسط آمریکاییها دنبال شده، بسیاری از انسانها در سرتاسر دنیا برای رسیدن به یک سبک زندگی مطلوب دست به مهاجرت میزنند، اما بهلحاظ فرهنگی سعی میکنند خود را بهطور کامل از میهن اصلی جدا نکنند. با مهاجرت همه گیر، چند مقصدی و عمومی ایرانیان به خارج از کشور، شاهد ایجاد نوعی دیاسپورا یا جوامع دور از میهن یا وطن اصلی می باشیم. جوامعی که امکان اتحاد برون مرزی تا سر حد اتحاد جهانی و ایجاد نوعی حساسیت بین المللی نسبت به مسائل داخل کشور را دارند. سوال اینجاست که آیا نظام های امنیتی بیگانه قادر به جهت دهی به این پتانسیل جمعیتی نیستند؟ آیا قابلیت مسخ این توده جمعیتی یا جوامع پراکنده دور از وطن وجود ندارد؟ آیا می شود جوامع دور از وطن را همانند گذشته بعنوان توده اجتماعی پراکنده و شهروندان درجه دوم و سوم در مقصد دید؟ بنظر می رسد که کشور در اتمسفری از پناهجو فرستی و هزینه های تحمیل شده از خروج ها بر کشور، دیاسپورا یا تشکیل جوامع دور از وطن و ارتباط جهانی آنها با یکدیگر و در نهایت بحث مهاجر پذیری گسترده از افغان ها و تغییر بافت جمعیتی داخلی، روبرو است.
کد خبر: ۳۹۵۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۲/۱۶
سیدجواد نقوی:
تقریبا واضح است سیاست جدایی دین از سیاست، اگر یک فرم مطلوب تلقی می گردید ، در حوزه اخلاقی اینگونه تفسیر می شده است که انسانها با عدم مداخله دین در ساحت سیاست، احتمالا انسانهای اخلاق مدارتری خواهند بود و در پس این اخلاقمداری جامعه موفقتری هم شکل میگیرد. نویسنده با مقایسه وضعیت سکولار بودن ترکیه و وضعیت تعدد شرکای جنسی آنهم در یک کشور اسلامی و ابر بحران خانوادگی در یک نهاد پایه ای توسعه اجتماعی یعنی نهاد خانواده(پنج نهاد اصلی توسعه جوامه شامل سیاست، دین، اقتصاد،آموزش ، خانواده)، به این نتیجه رسیده که الزاما جدایی دین از سیاست باعث توسعه اخلاقی نمی شود. پایگاه تحلیلی خبری شعار سال ، سه گانه اثرگذاری غرایز بر توسعه اجتماعی شامل غریزه در معنای نیروی حیات، غریزه و پارادوکس آزادی-گناه ، کنترل غریزه و توان ارتقا اراده مبتی بر خواست را بر متن اضافه نموده و احتمال داده است که رویکرد مورد نظر اسلام، وجه نظر سوم به بحث غرایز و اثرگذاری های حوزه های روانی بر توسعه باشد.
کد خبر: ۳۹۵۲۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۷